Jesień to idealny czas, aby zadbać o saunę i odpowiednio ją przygotować na nadchodzący sezon zimowy. Oprócz czyszczenia, olejowania i innych niezbędnych prac konserwacyjnych, jednym z najważniejszych elementów są kamienie sauny, które decydują nie tylko o jakości pary i rozprowadzaniu ciepła, ale także o żywotności samego pieca. Aby zapewnić jak najprzyjemniejsze i najbezpieczniejsze doznania w saunie, ważne jest prawidłowe ułożenie kamieni. Prawidłowo przygotowane kamienie mogą zmniejszyć zużycie energii, poprawić jakość powietrza i zapewnić większy komfort nawet podczas dłuższych seansów.
Dlaczego układanie kamieni w saunie jest ważne?
Osoby często korzystające z sauny prawdopodobnie nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że kamienie, na które leje się wodę, to swego rodzaju układanka, która ma znaczący wpływ na jakość ciepła i pary w saunie. Odpowiedni rodzaj kamieni i ich odpowiednie ułożenie pomagają lepiej akumulować ciepło i równomiernie je oddawać. Układanie kamieni w saunie jest również niezbędne do utrzymania przepływu powietrza między nimi, co pozwala na prawidłową pracę pieca, a tym samym wydłuża jego żywotność.
Dobór rodzaju kamieni do sauny zgodnie z potrzebami gwarantuje równowagę między ciepłem, intensywnością pary i trwałością kamieni, dzięki czemu możemy cieszyć się przyjemnymi i relaksującymi doznaniami w saunie.
Czy rodzaj pieca (opalany drewnem lub elektryczny) ma wpływ na parę i grubość kamieni w saunie?
Oba piece dobrze nagrzewają kamienie, ale istnieje kilka różnic. Jedną z nich jest temperatura grzania kamieni w saunie. Zazwyczaj w piecu opalanym drewnem kamienie nagrzewają się do 500–700°C, przez co para jest szczególnie intensywna i uważana za jeszcze bardziej ostrą. Drugą, równie istotną różnicą jest ułożenie kamieni warstwowo. W przypadku tego typu pieca bardzo ważne jest stosowanie większych kamieni na dole i pozostawienie odstępów dla lepszej cyrkulacji powietrza, ponieważ piec opalany drewnem nie rozprowadza ciepła równomiernie.
Temperatura nagrzewania pieców elektrycznych jest znacznie niższa, sięgając około 300–400°C, co przekłada się na łagodniejszą parę. Dzięki równomiernemu rozłożeniu temperatury, ten typ pieca utrzymuje stałe ciepło i bardziej równomierną parę. Podczas układania kamieni warstwami, średniej wielkości kamienie do sauny umieszcza się na dole, a mniejsze na górze, aby szybciej się nagrzewały.
TOP 3 schematy układania pieców i rodzaje pieców (elektryczne, opalane drewnem)
Istnieje wiele sposobów układania kamieni, ale tutaj wybraliśmy te najpopularniejsze, które można dostosować do własnego pieca do sauny.
Klasyczne warstwowanie
Klasyczne układanie warstwowe rozpoczyna się od dużych kamieni (około 10-15 cm), które stanowią solidny fundament dla pozostałych kamieni. Średniej wielkości kamienie (o średnicy około 5-10 cm) umieszcza się pośrodku, a najmniejsze na powierzchni, ponieważ szybko się nagrzewają i dobrze zatrzymują ciepło. W tej metodzie, podobnie jak w innych metodach układania warstwowego, płaskie kamienie należy układać pionowo.
Ten zrównoważony układ warstw lepiej sprawdza się w przypadku pieców elektrycznych, ale sprawdzi się także w przypadku mniejszych pieców opalanych drewnem, które nie wymagają dużego przepływu powietrza ani dodatkowych szczelin.
Warstwy optymalizujące przepływ powietrza
Ten układ warstw wymaga również kamieni o różnych rozmiarach. Największe kamienie umieszcza się na dole, ponieważ pozostawiają one większe przestrzenie dla cyrkulacji powietrza. W środku umieszcza się mieszane (średnie i mniejsze) frakcje kamieni, aby zapewnić bardziej równomierne rozprowadzanie ciepła. Na górze znajdują się najgorętsze kamienie do sauny, takie jak gabro-diabaz lub bazalt, które pomagają lepiej przenosić ciepło i wytwarzać lepszą parę.
Taki układ kamieni najlepiej sprawdza się w piecach opalanych drewnem, ponieważ nie wydzielają one równomiernie ciepła, dlatego przestrzenie powietrzne między kamieniami są niezbędne dla lepszej cyrkulacji. Warstwowe ułożenie kamieni optymalizuje przepływ powietrza, co pozwala również na szybsze nagrzewanie się pieca, a para staje się miękka i równomierna.
Intensywne nakładanie pary
Do tego typu ułożenia kamieni nie potrzeba żadnych nowych wynalazków. Kamienie układane są na dole i na środku, tak jak w klasycznym ułożeniu warstwowym (największe na dole, a średniej wielkości na środku), ale na górze umieszczana jest gęsta warstwa mniejszych kamieni. Dzięki takiemu ułożeniu kamieni w saunie, woda paruje równomiernie z większej powierzchni, tworząc obfitą i „wilgotną” parę.
Ten układ kamieni można stosować zarówno do pieców opalanych drewnem, jak i elektrycznych. W pierwszym przypadku kamienie nagrzewają się intensywniej i wytwarzają bardzo gęstą parę; w drugim, mimo niższej temperatury kamieni, ten układ jest doskonałym wyborem, gdy pożądany jest intensywniejszy efekt.
Jakie kamienie do sauny wybrać – łamane czy polerowane?
Kamienie do sauny mogą być rozłupane lub polerowane , a różnica między nimi jest istotna zarówno pod względem praktycznego zastosowania, jak i skuteczności w saunie.
Większość producentów zaleca mieszanie kamieni : polerowane kamienie należy umieścić na górnej warstwie pieca, a pokruszone na dolnej warstwie, aby zapewnić optymalne rozprowadzanie pary i zatrzymywanie ciepła.
Właściwości kamieni łupanych:
- Nierówna powierzchnia, ostre krawędzie.
- Woda rozprzestrzenia się szybciej i natychmiast paruje.
- Silniejszy efekt pary – sauna wydaje się „bardziej ożywiona”, a wyrzut pary jest intensywniejszy.
- Zalecany jako główna warstwa w piecu.
Właściwości kamieni gładkich (polerowanych):
- Gładka powierzchnia - woda spływa łatwiej.
- Wolniejsze parowanie - para jest delikatniejsza, ale nie tak intensywna.
- Nadaje się do pieców z głębszym pojemnikiem na kamienie: umieszczany na górze, aby umożliwić przepływ wody do gorętszych, pokruszonych kamieni znajdujących się poniżej.
- Stosowane w celach estetycznych – wyglądają ładniej i schludniej.
Akcesoria do pieców i kominy – równie ważne jak kamienie do sauny
Aby zapewnić nie tylko wysoką jakość pary, ale także bezpieczeństwo użytkowania sauny, należy pamiętać o innych elementach, z których najważniejsze to akcesoria do pieca i kominy. Do najważniejszych akcesoriów należą bariery ochronne, uchwyty na kamienie, osłony ochronne pieca, tace, ruszty i inne akcesoria, które ułatwią wygodne układanie kamieni w saunie, wydłużą żywotność pieca i stworzą bezpieczne środowisko dla każdego użytkownika sauny.
Regularne korzystanie z sauny wymaga dbałości nie tylko o kamienie, ale także o kominy, które są niezbędne do zapewnienia dobrego ciągu i bezpiecznego odprowadzania dymu z pomieszczenia. Jesień to idealny czas na ich przegląd, oczyszczenie z sadzy i sprawdzenie szczelności, aby sauna była przyjemna, relaksująca i bezpieczna dla zdrowia w nadchodzącym sezonie zimowym.
